سوربیتول یا گلوسیتول یا سوربیلاکس یک الکل قندی با فرمول شیمیایی C6H14O6 است. این الکل قندی در بدن انسان به آهستگی متابولیزه می‌شود. سوربیتول به طور طبیعی در میوه‌هایی همچون سیب، آلو خشک، گلابی و هلو یافت می‌شود و به طور مصنوعی در اثر واکنش جابه‌جایی آلدهید به جای گروه هیدروکسیل و گرم شدن محلول دکستروز و آب مقطر در حضور کاتالیزور تشکیل می‌گردد. شکل ظاهری گلوسیتول را می‌توان به صورت یک پودر کریستالی سفید با مزه‌ای نسبتاً شیرین توصیف کرد.
سوربیتول یک نوع کربوهیدرات با 60 درصد قند و کمتر از 30 درصد کالری است که برای مصرف افراد دارای دیابت مناسب بوده و در محصولات با برچسب (فاقد قند) به عنوان شیرین‌کننده استفاده می‌شود. این ترکیب قابلیت انحلال‌پذیری بالایی در آب و انحلال‌پذیری کم در اتانول دارد. از سوربیتول به دلیل خاصیت جذب آب به عنوان ماده محافطتی جهت حفظ رطوبت محصولات غذایی و دارویی استفاده می‌شود. از خواص دیگر این ماده ضد باکتریایی و ضد پوسیدگی بوده که در برخی محصولات دندان‌پزشکی به کار می‌رود.
نام‌گذاری آیوپاک D-Glucitol | |
نام‌های دیگر سوربیتول – گلوسیتول – سوربیلاکس | |
فرمول شیمیایی | C6H14O6 |
جرم مولی | 182.17 g/mol |
چگالی | 1.49 g/cm3 |
شکل ظاهری | پودر کریستالی سفید |
انحلال‌پذیری در آب | 2350 g/L |
انواع کاربردهای سوربیتول
کاربرد سوربیتول در صنایع آرایشی و مراقبتی
سوربیتول به دلیل خواص مرطوب‌کنندگی، امولسیون‌کنندگی و نرم‌کنندگی به وفور در صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. استفاده از محصولات مراقبت پوست حاوی این ماده باعث ایجاد رطوبت بدون احساس چربی و چسبندگی در پوست کاربر می‌شود. بسیاری از کالاهای این صنعت از جمله لوسیون‌ها، لوازم آرایشی، شامپو کودک و محصولات مراقبت مو حاوی سوربیتول هستند. این ترکیب جاذب رطوبت بوده و در تولید انواع صابون حمام، شوینده‌ها، تونرهای آرایشی و خمیردندان به کار می‌رود.
کاربرد سوربیتول در صنایع دارویی
از سوربیتول در صنایع دارویی به عنوان ملین جهت درمان یبوست، آنتی‌باکتریال در دهان‌شویه‌ها و همچنین در داروها و آبنبات‌ها برای رفع خشکی دهان استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند مقدار اسیدیته پلاک دندان را کاهش دهد و مانع پوسیدگی دندان‌ها گردد. همچنین سوربیتول موجب کاهش انسولین در بدن شده و سطح گلوکز خون را پایین می‌آورد که این عملکرد بسیار مناسب برای افراد دارای دیابت است. از این ماده به دلیل خاصیت شیرین‌کنندگی در صنعت داروسازی جهت تولید قرص‌های اسید اسکوربیک و شربت‌های ضد سرفه استفاده می‌شود.
کاربرد سوربیتول در صنایع غذایی
سوربیتول کاربردهای فراوانی در صنعت غذایی دارد به طور مثال به عنوان شیرین‌کننده در شکلات‌ها، ژله‌های رژیمی، نوشابه‌های بدون قند مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این ماده به جای ساکارز همراه با سیکلامات‌ها و ساخارین برای جلوگیری از چاقی و همراه با آنتی‌هیستامین‌ها، باربیتوریک‌ها و آلکالوئیدها برای ایجاد طعم بهتر استفاده می‌شود. سوربیتول باعث تثبیت رطوبت مواد غذایی شده و بافت نرمی برای این محصولات ایجاد می‌کند. از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به عامل ضد پوسیدگی و کرم‌خوردگی آن برای محصولات غذایی و میوه‌ها اشاره کرد.
کاربرد سوربیتول در صنایع دیگر
سوبریتول به عنوان ماده اولیه ساخت فوم پولی اورتان سخت با درجاتی از خاصیت بازدارندگی شعله و قدرت جذب ویژه که از کاربردهای آن در ساخت داشبورد ماشین است، محسوب می‌شود.
همچنین این ماده در آندایز کردن آلومینیوم و به عنوان شفاف‌کننده در فلزکاری به کار می‌رود.
بازار و قیمت جهانی سوربیتول به چه صورت است؟
دلیل اصلی رشد سریع بازار جهانی خرید سوربیتول، آفزایش تقاضا از طرف تولیدکنندگان مواد غذایی به خصوص محصولات غذایی رژیمی، محصولات آرایشی و بهداشتی به دلیل خواص ویسکوزیته و رطوبت‌رسانی و صنایع دارویی می‌باشد. قیمت جهانی سوربیتول نسبت به شرکت سازنده، کاربردهای آن، درصد خلوص و مقدار خریداری‌شده بین 2 تا 20 دلار برای هر کیلوگرم از این پودر می‌باشد.
عوارض استفاده از سوربیتول چیست؟
استفاده از مقادیر بالا سوربیتول به صورت خوراکی موجب اسهال، درد شکم و نفخ می‌گردد. همچنین استفاده از این ماده برای افراد دارای بیماری قلبی، ریوی و نارسایی کلیه باید زیر نظر پزشک انجام شود.
علائم هشدار سوربیتول
ندارد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.